Art Works Giannis Doganis (Γιαννης Δογανης): visual artist - portfolio / Contemporary abstract art

Art Works Giannis Doganis (Γιαννης Δογανης): visual artist - portfolio / Contemporary abstract art
ΑΜΝΟΣ ΜΗΤΡΑ ΚΛΙΜΑΞ ΑΡΡΗΤΟΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΚΗΡΥΚΕΙΟ ΕΠΙΟΥΣΙΟΣ ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΚΑΘΑΡΜΩΝ ΟΛΟΤΗΤΑ ΠΑΙΣ ΠΕΣΣΕΥΩΝ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΣ ΒΕΔΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΝΤΥΑΝΑ ΠΡΑΝΑ ΦΩΤΟΝΙΟ ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ ΑΝΥΣΜΑ ΟΛΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΔΙΟ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΣΙΒΑ ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΠΗΓΗΝ ΚΑΣΤΑΛΙΑΝ ΑΝΑΔΡΑΣΗ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΝ ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΒΕΛΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ ΠΟΛΥΜΑΘΙΗ ΚΡΥΠΤΕΣΘΑΙ ΠΟΤΑΜΟΙΣ ΕΜΒΗΝΑΙ ΦΕΡΣΕΦΟΝΗ ΛΙΓΚΑΜ ΑΠΕΟΝΤΑ ΠΑΡΕΟΝΤΑ ΦΑΟΣ ΙΗΣΟΥ ΦΙΛΙΩΣΗ ΑΥΡΑ ΝΑΝΤΙΣ ΝΤΑΡΜΑ ΠΟΥΡΑΝΑΣ ΚΟΥΝΤΑΛΙΝΙ ΑΙΘΗΡ ΣΑΚΤΙ ΣΑΝΤΙ ΟΡΦΙΚΟΣ ΣΤΑΧΥΣ ΕΦΑΠΤΕΤΑΙ ΕΡΜΗΤΙΚΑ ΓΙΟΝΙ ΥΠΕΡΧΟΡΔΩΝ ΙΧΘΥΣ ΚΡΟΥΕΤΑΙ ΚΟΑΝ ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ ΕΑΥΤΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΓΟΝΟΣ ΔΥΑΔΙΚΗ ΚΥΚΛΟΣ ΑΡΧΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΑΡΧΕΤΥΠΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΜΥΗΣΗ ΚΑΤΩΦΛΙ ΝΟΥΣ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ ΣΠΕΙΡΑ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟ ΟΥΣΙΑ ΚΥΚΛΩΜΑ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΓΕΝΕΣΙΣ ΜΟΡΙΟΝ ΜΟΡΦΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΡΟΗ ΕΠΙΦΥΣΗ ΕΝΩΣΙΣ ΜΑΝΤΡΑ ΚΙΡΤΑΝ ΔΕΣΜΩΤΗΣ ΣΙΝΤΙΣ ΤΣΑΚΡΑΣ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ ΧΟΡΟΣ ΕΚΣΤΑΣΗ ΗΧΩ ΠΑΝΟΣ ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ ΑΠΑΞ ΘΗΡΑ ΩΡΙΩΝ ΑΞΩΝ ΥΓΡΟΝ ΕΑΡ ΣΤΡΟΦΟΡΜΗ ΚΥΚΛΩΠΕΙΟ ΥΔΑΤΙΝΟΣ ΨΗΛΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΘΡΟΙΣΜΑΤΑ ΤΥΦΛΟΙΣ ΟΜΑΣΙ ΑΦΟΥΓΚΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΚΟΥΑΡΚΣ ΠΟΛΙΚΟΤΗΤΑ ΠΥΡΙΣΠΟΡΟΣ ΑΒΑΤΟΝ ΟΜΦΑΛΙΟΣ ΚΕΝΟΥ ΙΧΝΟΓΡΑΦΟΥΝ ΣΜΙΛΕΥΟΜΑΙ ΙΕΡΟ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΡΧΗ ΤΥΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΜΒΡΥΑΚΟ ΟΜΟΒΙΟΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΙΓΝΙΩΝ ΦΑΣΜΑΤΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ ΣΥΝΑΨΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΦΕΡΜΙΟΝΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΑΝΤΟ ΓΙΝ ΓΙΑΓΚ ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΗΙΗ ΝΟΤΙΖΕΤΑΙ ΘΕΡΜΟΝ ΒΑΤΟΣ ΙΔΑΙΟΝ ΑΝΤΡΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΟΡΦΕΣ ΤΕΘΝΗΚΟΣ ΖΩΝ ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΜΠΟΝΤΙΝΤΑΡΜΑ ΜΙΓΑΔΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΕΩΘΙΝΟΝ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ ΤΑΟ ΤΑΝΤΡΑ ΚΒΑΝΤΟΥΜ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΝΕΤΡΙΝΟ ΛΟΓΟΣ ΑΝΑΡΧΟΝ ΩΚΕΑΝΙΟΣ ΚΟΡΗ ΚΥΡΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΗΣ ΚΥΜΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΚΟΜΒΟΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΒΑΣΙΣ ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ ΦΡΑΚΤΑΛΣ ΟΥΠΑΝΙΣΑΔ ΝΟΥΚΛΕΟΝΙΑ ΑΝΤΙΥΛΗΣ ΑΝΑΔΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β ΚΑΜΠΥΛΩΣΗ ΑΓΓΕΛΩΝ ΣΤΡΟΒΙΛΟΣ ΔΡΩΜΕΝΟ ΜΑΤΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΑΝΕΛΙΞΗ ΕΛΕΥΣΙΣ ΙΕΡΟΦΑΝΤΗΣ ΔΙΔΑΧΗ ΚΥΚΕΩΝ ΕΛΕΥΣΙΝΕΙΑ ΨΑΛΜΟΙ ΠΑΛΜΟΣ ΗΜΙΤΟΝΙΟ ΑΝΥΣΜΑ ΑΙΤΙΟΤΗΤΑ ΠΛΗΡΟΤΗΣ ΦΥΤΩΡΙΟ ΦΟΒΟΣ ΧΕΙΜΩΝ ΘΕΡΟΣ ΛΟΙΜΟΣ ΔΙΩΡΥΓΑ ΩΣΜΩΝΤΑΙ ΨΥΧΑΙ ΕΠΕΣΘΑΙ ΦΡΟΝΗΣΙΝ ΦΙΛΕΙ ΚΡΥΠΤΕΣΘΑΙ ΧΩΡΕΙ ΟΥΔΕΝ ΑΛΜΑΤΑ ΨΗΦΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΕΣΙΟΥΡΓΗ ΤΡΙΓΩΝΟ ΚΟΣΜΙΚΗ ΕΡΓΟ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΟΤΗΤΑ ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΣ ΛΩΤΟΣ ΚΑΤΑΚΟΜΒΕΣ ΜΑΓΥΑ ΠΟΥΡΟΥΣΑ ΠΡΑΚΡΙΤΙ ΣΥΜΠΟΝΟΙΑ ΠΕΛΕΚΥΣ ΟΧΛΟΙ ΓΛΩΣΣΑΙ ΑΣΠΙΣ ΦΡΕΑΡ ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΡΑ ΥΔΑΤΑ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝ ΚΑΘΡΕΠΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΦΘΟΓΓΟ ΑΝΘΟΣ ΠΕΝΤΟΖΑΛΗ ΙΑΝΟΣ ΛΕΜΟΥΡΙΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΣ ΜΕΛΑΝΗ ΟΠΗ ΡΕΥΣΤΟ ΔΕΣΜΟΣ ΒΑΡΥΤΙΚΟΣ ΛΙΒΑΔΙ ΚΑΝΑΛΙ ΚΑΡΠΟΣ ΟΛΙΣΘΗΣΗ ΕΥΚΛΕΙΔΙΟΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΡΟΦΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΠΥΘΜΕΝΑΣ ΣΥΛΛΗΨΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΕΙΔΩΛΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΧΡΩΜΑ ΜΑΣΚΑ ΑΓΩΓΟΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΣΠΟΥΔΗ ΕΚΕΙΝΟ ΕΙΝΑΙ ΞΑΝΟΙΓΜΑ ΒΛΕΠΕΙΝ ΓΡΑΜΜΗ ΤΑΞΗ ΣΚΟΝΗ ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ ΒΕΛΟΥΔΙΝΟΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΦΩΤΙΣΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ

30/7/08

Το αντικείμενο δεν είναι πλέον σύμβολο, είναι γεγονός.




Κειμενο του Γιαννη Δογανη για τον καταλογο της εκθεσης του,
εννοιολογικης-γεωμετρικης-μινιμαλιστικης τεχνης στο Πολιτιστικο Κεντρο Τρικαλων, 1997,
με θέμα: 

" Το αντικείμενο δεν είναι πλέον σύμβολο, είναι γεγονός. "


"Οι μεγάλοι καλλιτέχνες είναι δυνατόν να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες: στη πρώτη ανήκουν όσοι δημιουργούν σπουδαία έργα, πρωτότυπα και μοναδικά στην ίστορική τους κατάθεση και στην δεύτερη κάποιοι άλλοι, των οποίων το έργο διαμορφώνει την ιστορία, διευρύνει το πεδίο έρευνας πάνω στην Τέχνη και ανανεώνει κάθε φορά τις κυτταρικές δομές της σκέψης".

Βέβαια, ο τίτλος του καλλιτέχνη είναι κάτι που μόνο η ιστορία μπορεί να απονείμει... Δεν αυτοανακηρύσσεται κανείς καλλιτέχνης. Προσωπικά θεωρώ τον εαυτό μου εργάτη της τέχνης, τεχνίτη, πειραματιστή, ερευνητή. Δεν μπορεί να είναι κανείς βέβαιος ότι είναι καλλιτέχνης. Το μόνο που σε βεβαιώνει περι αυτού , είναι ότι δεν είσαι βέβαιος επ' αυτού. Αυτό είναι και το κύριο χαρακτηριστικό του καλλιτέχνη. Η έλλειψη βεβαιότητας.


Αναζητώντας την αρχέγονη μορφή, την εικόνα πριν την εικόνα, απαλλαγμένη από τα αναμασήματα μιας κουρασμένης και συγχυσμένης παράδοσης στο χώρο της ζωγραφικής, έφθασα στην έκτη κατά σειρά ατομική έκθεση, όπου πλέον το αντικείμενο είναι γεγονός, δεν είναι σύμβολο. Δόθηκε μια φιλική σπρωξιά στο έργο σύμβολο σαν ατέλειωτη παραλλαγή των απείρων μελωδιών των αντικειμένων που μας περιβάλλουν. Τα καινούργια έργα είναι στραμμένα πλέον προς την πλευρά της κοινωνίας και της φύσης στις οποίες όλοι ανήκουμε. Είναι περισσότερο δεσμός με την κοινωνία - φύση, παρά μεταφορά και προσομοίωση. Δόθηκε βαρύτητα στην τεχνική πλευρά με τέτοιο τρόπο όμως, ώστε να μην παρασύρεται κανείς σε απλούς αισθητισμούς ή επιδερμικούς εντυπωσιασμούς.

Ορμώμενος πολλές φορές από μια θρησκευτικού τύπου εσωτερική κλίση, υπάρχει αυτοσυγκέντρωση και στοχασμός σε εικόνες φορτισμένες από την ιστορία και τον μύθο. Ο στόχος δεν είναι πλέον οι συμβολικές αναφορές, αλλά οι συνειρμικές συσχετίσεις της φόρμας και του χρώματος. Ορισμένες επαναλαμβανόμενες χρωματικές επιλογές, για παράδειγμα το κόκκικο, υπογραμμίζουν την υποσυνείδητη επίδραση που δέχεται ο άνθρωπος από τα χρώματα. Το κόκκικο έχει τις εξής ιδιότητες: εμψυχώνει, δημιουργεί διάθεση επικοινωνίας, δίνει ενέργεια, δίνει διάθεση για επικοινωνία, εκτονώνει την συσσωρευμένη ένταση, διώχνει την νωθρότητα, αυξάνει την ικανότητα κατανόησης, δημιουργεί διάθεση για αναζήτηση του καινούργιου, δημιουργεί εξωστρέφεια, αυξάνει την ζωτικότητα, σύμφωνα με την επιστήμη της χρωματικής.


Κάνω μια ζωγραφική που γίνεται όλο και περισσότερο γεωμετρική. Βιόμορφα σχήματα, αιώνια σχήματα, κύκλος, τετράγωνο, τρίγωνο, ο αυτοματισμός στη γραφή, οι καμπύλες... υποδηλώνουν έναν άγνωστο φαινομενικά οντολογικό κόσμο που μεταμορφώνεται αδιάκοπα. Μαζεύω υλικά και εικόνες της καθημερινότητας, εικόνες από την ιστορία και τον μύθο και γενικότερα βιωμένα αντικείμενα - σκουπίδια. Αυτά, μέσω μιας μινιμαλιστικής επέμβασης μετατρέπονται από αισθητικά αντικείμενα σε εναύσματα σιγκινησιακών εμπειριών. Οι φόρμες προκύπτουν τυχαία, η εμφαση δίνεται στην διαδικασία επέμβασης πάνω στο υλικό, παρά στο τελικό αποτέλεσμα. Μ' ενδιαφέρει περισσότερο να μεταφέρω την αίσθηση μιας διαδικασίας... Αυτή η μορφή τέχνης δεν έχει καμμία σχέση με επάγγελμα. Είναι μάλλον το αντίθετο. Είναι το να χάνεσαι μέσα στο κόσμο με μοναδική πυξίδα την επίγνωση σου και την περιέργεια για έρευνα. Και έρευνα είναι αυτό το "ίδιο" που καθημερινά αλλάζει όταν το παρατηρείς. Όπως το πείραμα του Schrodinger με το κουτί και την γάτα στην φυσική.


Θεωρώ το πεδίο της τέχνης σαν χώρο πολιτισμικής μελέτης παρά σαν τόπο έκθεσης - έκφρασης της προσωπικής μου ιδιοτυπίας. Βέβαια, η ιδιαιτερότητα μου θα συνεχίσει ν' αναπτύσσεται μέχρι τα άκρα, γιατί μόνο έτσι συναντά κανείς την καθολική ουσία. Κάθε καλλιτέχνης δεν κρίνεται από την δουλεία του, αλλά από την συνολική του παρουσία. Κάθε έργο του συμπληρώνει την πορεία του. Παρατηρώ τον εαυτό μου να παίζει τον ρόλο του εικονοποιού και εικονογράφου που οι εικόνες του όμως είναι κείμενα με πλήθος αναφορές και σημαινόμενα.

Όταν το 1949 ο Αργεντινός Λούτσι Φοντάνα κατέστρεψε το επίπεδο του έργου με σχισίματα, μαχαιριές, πυροβολισμούς - δεν έκανε άλλο από μια χειρονομία στην επέμβαση της υλής του έργου. Επεμβαση που έχει σαν αποτέλεσμα το κενό ή μάλλον την εισαγωγή του διαστήματος (χώρου) στο έργο. Η επίπεδη επιφάνεια που για αιώνες είχε θεωρηθεί η αφετηρία των ‘’δυσδιάστατων’’, έπρεπε να καταστραφεί ώστε να μπορέσουμε να δούμε πέρα απ' αυτή. Για να σταματήσει η απόδοση μόνο των "γνωστών" δεδομένων στην τέχνη. Για την ανάπτυξη μιας τέχνης βασισμένης στην ενότητα χρόνου και διαστήματος.


"Η τέχνη σήμερα πλέον, έχει γίνει η μεταμόρφωση της καθημερινότητας, ενώ η διασκέδαση είναι η απόδραση από την καθημερινότητα. Και είναι οδυνηρό να φθάνουμε στο σημείο να είμαστε συνεχώς φυγάδες ενώ μπορούμε να μεταμορφωθούμε. Η τέχνη έχει αυτή την δύναμη της μεταμόρφωσης, της υπέρβασης του κόσμου. Χάνοντας αυτό το αποκλειστικό προνόμιο που μας δίνει η τέχνη, υποτιμήσαμε την σημασία της ανθρώπινης ύπαρξης" (Φίλιπ Γκλάς). Η ζωή και η τέχνη πάνε παρέα. Το να τις διαχωρίζεις είναι για τον Αμερικανό Φιλόσοφο Κρέγκορι Μπίτσον το μοιραίο σφάλμα του 20ου αιώνα. Είναι σαν να μην μπορείς να διακρίνεις την διαφορά ανάμεσα στο μενού και στο γεύμα.


Υπάρχει επιθυμία τα έργα μου να είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα με μια αφαιρετική διάθεση την ίδια στιγμή. Συνδυασμός ρεαλισμού και αφαίρεσης. Όπως ακριβώς και στη ζωή! Πρόκειται για ισορροπίες εξαιρετικά ευαίσθητες και εύθραυστες. Επίσης διαφαίνονται ίχνη επιθυμίας στην δουλειά μου, το έργο να παίρνει τον θεατή από το χέρι και να τον οδηγεί σε μονοπάτια μυστικά... Παραβαίνοντας την μινιμαλιστική αρχή, σε πολλά έργα μου υπάρχει συμπύκνωση πληροφοριών και δείχνουν "φορτωμένα". Είναι και αυτό ένα σημείο των καιρών. Υπάρχουν τόσες πολλές πληροφορίες που τελικά "χάνουμε την μπάλλα", δίνοντάς μας η υπερπληροφόρηση μια ψευδή αίσθηση επικοινωνίας. Όμως "το τελάρο πρέπει να τα χωράει όλα. Όπως και μια σύγχρονη μηχανογραφημένη επιχείρηση χωρά στην οθόνη ενός κομπιούτερ. Όταν ο χώρος στενεύει, η αποδοτικότητα των συμβόλων αυξάνει." (Χάρης Καμπουρίδης).

Το έργο δεν είναι αποθήκη υλικού, δεν είναι αποθήκη πληροφορίας. Είναι το ίδιο το υλικό, είναι η ίδια η πληροφορία. Έργο είναι το συμβάν, η εμπειρία και όχι η περιγραφή του συμβάντος, της εμπειρίας. Στην τέχνη, δεν είναι απαραίτητη η πρώτη ύλη, είναι απαραίτητος ο άνθρωπος. Αυτός που τα πάντα ποιεί . Τα κάνει κάτι... Στην τέχνη η πρώτη ύλη είναι το τίποτα που γίνεται κάτι. Ψάχνοντας το τίποτα ανακαλύπτεις το παν. Ο Baudelaire είχε πει ότι ‘’ο μοντέρνος καλλιτέχνης είναι ένας άνθρωπος επιφορτισμένος να μαζεύει τα λείψανα μιας μέρας από την ζωή της πόλης. Όλα όσα πέταξε η μεγάλη πόλη, όλα όσα έχασε και περιφρόνησε, όλα όσα διέλυσε, αυτός τα καταγράφει και τα συλλέγει" . Και από το τίποτα, "τα σκουπίδια" ανακαλύπτεις σιγά-σιγά το παν. Δίνοντας ζωή στα "απορρίματα", τα αξιοποιείς σαν καινούργια υλικά. Ευτελή και άχρηστα αντικείμενα, προϊόντα μιας έντονης κατανάλωσης, μετατρέπονται σε έργα τέχνης.


Διακρίνω τα τελευταία χρόνια στον εαυτό μου μια έντονη τάση - πράξη πολυσυλλεκτικότητας, βιώνοντας διαδοχικά τον συλλέκτη πραγμάτων, αντικειμένων, εικόνων, συναισθημάτων, εννοιών. Η συλλογή, κάποια στιγμή παίρνει τον δρόμο της συναρμογής, της κατασκευής. Φαινομενικά ετερόκλητα υλικά, ιδέες, εικόνες, συναρμολογούν ένα κόσμο "ενσαρκωμένο" σε έργο. Που δείχνει μη κατασταλαγμένος, που "ψάχνεται" ακόμα. Πολλοί το θεωρούν αυτό αδυναμία. Αγνοούν και υποτιμούν την βιωματική εμπειρία που αποκομίζει κανείς μέσα απ' αυτήν την περιπέτεια της διαδικασίας πραγμάτωσης του έργου... Πίστη μου είναι ότι κάθε καλλιτέχνης επεξεργάζεται στη ζωή του τελικά μια ιδέα, που διατυπώνεται σε πολλές εκδοχές. Τίποτα δεν είναι δεδομένο στην ζωγραφική. Όλα αλλάζουν για να εκφράσουν ένα κόσμο που κινείται...


"Η τέχνη έχει ένα δικό της λεξιλόγιο. Σημασία έχει να ξέρεις το λεξιλόγιο της τέχνης και να προσπαθείς να δημιουργήσεις καινούργιες σχέσεις. Αυτό δεν πηγάζει από την τέχνη αλλά έχει να κάνει με το μυστικό της ζωής. Όλοι γνωρίζουμε το λεξιλόγιο της ζωής και το μόνο που προσπαθεί η μία γενιά να κάνει σε σχέση με την άλλη γενιά είναι να βρει καινούργιες σχέσεις. Η μόνη διαφορά της τέχνης σε σχέση με την επιστήμη, είναι ότι η επιστημονική αναζήτηση μπορεί να αποδεικνύεται. Αλλά σαν καλλιτέχνης δεν μπορεί τίποτα ν' αποδείξεις απ' αυτά που κάνεις. Μπορεί να θυσιαστούν ολόκληρες ζωές πάνω σε μία προσπάθεια αναζήτησης καινούργιων σχέσεων, αλλά δεν αποδεικνύεται αυτή η προσπάθεια παρά μόνο αν εκτεθεί στη θέα ενός γυμνασμένου μυαλού ή ματιού! Μόνο αν ξέρεις να διακρίνεις βλέπεις στη τέχνη το καινούργιο! Χρειάζεται περισσότερο ταλέντο για να διακρίνει κανείς το ταλέντο αν υπάρχει!" (Χρύσα). Τα μεγάλα έργα τέχνης είναι γεμάτα γνώση. Γνώση που πολλές φορές δεν έχει να κάνει με την ανάλυση του κόσμου αλλά με την κατανόηση του.

Χρειάζεται άλλη γνώση για ν' αναλύσεις και άλλη για να κατανοήσεις τον κόσμο. Η κατανόηση του κόσμου στηρίζεται σε μια βαθιά γνώση της ύπαρξης που είναι εναποθηκευμένη στο χώρο του ασυνείδητου και εκδηλώνεται σαν ένστικτο. Το ένστικτο είναι η γνώση μεσου την οποίας επικοινωνούν οι άνθρωποι πιο εύκολα και πιο βαθιά. Στο ανεπτυγμένο ένστικτο υπάρχει μια ήττα το χρόνου, λόγω της αιωνιότητας που περιέχει αυτή η γνώση.

Πολλές φορές το έργο τέχνης περιέχει πράγματα που ούτε ο δημιουργός του έχει συνειδητοποιήσει. Και αυτό γιατί η τέχνη στηρίζεται στο ένστικτο που δεν είναι παρά γνώση που δεν έχει συνειδητοποιηθεί, αλλά υπάρχει. Αυτή η γνώση δίνει σημασία στο έργο. Η ενασχόληση με την τέχνη, βοηθάει στην κατανόηση του εαυτού μας (Γνώθι σαυτόν) και στην κατανόηση κάποιου πράγματος που είναι έξω από την δική μας εμπειρία, αλλά υπάρχει... Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να βλέπουν τη ζωή μέσα σ' ένα κάδρο... πεντακάθαρη. Είναι μια επιβεβαίωση του γεγονότος, είναι μια εκτίμηση της καθημερινότητας που ζούμε. Τα καλά και τα κακά της ζωής μέσω της τέχνης τα τιμούμε. Τιμούμε με αυτό τον τρόπο την τραγωδία, την κωμωδία, το χιούμορ, την γελοιότητα, την δόξα.


Η δημιουργία ενός έργου γίνεται από τα πράγματα που νιώθουμε. Δεν προσπαθούμε να εξηγήσουμε κάτι. Δεν υπάρχει ανάγκη αιτιολογίας. Τα έργα φτιάχνονται χωρίς λόγο. Όμως οι άνθρωποι έχουν ρίξει το βάρος της επικοινωνίας στις λέξεις και έχουνε ξεμάθει. Δεν βλέπουν. Δεν επικοινωνούν με την οπτική γλώσσα. Δεν βλέπουμε τίποτε άλλο εκτός από λέξεις. Και αυτό μπλοκάρει. Οι σκέψεις είναι φυλακισμένες σε λέξεις. Οι άνθρωποι επισκέπτονται εκθέσεις, κοιτάνε αλλά δεν βλέπουν! Περπατώντας κανείς στο μονοπάτι της γνώσης, αντιλαμβάνεται πόσα λίγα γνωρίζει. Το μονοπάτι της γνώσης δεν χαρίζει απαντήσεις, άρα συγουριές. Σε γεμίζει αβεβαιότητες. Η τέχνη θέτει μόνο ερωτήματα για όλα τα μεγάλα προβλήματα. Ποτέ απαντήσεις. Αν η τέχνη είχε απαντήσεις θα ήταν θεραπευτική. Η τέχνη δεν θεραπεύει την τρέλλα. Απλά μας εξοικειώνει μ' αυτήν. Κάνει την τρέλλα μας παιχνίδι! Η τέχνη δεν αλλάζει τον κόσμο, είναι απλώς μια εμπειρία.


Προσωπικά θα έλεγα, ότι η καλλιτεχνική μου προσπάθεια είναι μια προσπάθεια έρευνας, ένα πείραμα. Τι συμβαίνει, ας πούμε, όταν τοποθετείς αυτό το αντικείμενο δίπλα σε κείνο; Ανακαλύπτεις συνεχώς κάποια πράγματα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο. Όλα έχουν ειπωθεί, όλα έχουν γίνει... Και είναι φυσικό αυτό! Εξ' άλλου το καινούργιο δεν είναι μια μορφή ξαναοργάνωσης του παλιού; Είναι καλό να διαθέτει κανείς την "περιέργεια’’ του παιδιού. Όταν είμασταν παιδιά, όλοι είμασταν περίεργοι... όσο η επιφύση ήταν ξύπνια..." όλα τα παιδιά βάζουν τα δάκτυλα τους μέσα στις τρύπες όλη την ώρα... Μόνο που εγώ και μερικοί άλλοι συνέχισαν να κάνουν κάτι τέτοιο και όταν μεγάλωσαν! Αυτό κάνει την διαφορά, αν υπάρχει διαφορά..." είχε πει ο Πητερ Γκριναγουέι!


Αλλάζοντας κανείς θέση και βλέποντας τα πράγματα όχι από το ύψος που συνήθως τα βλέπουμε όλοι, από πρώτη άποψη φαίνεται ότι το γεγονός αυτό δεν προσθέτει κάτι στο κόσμο, στο κοινό, στον τρόπο θέασης. Μια κάποια αλλαγή στη οπτική του γωνία. Ελα ντε όμως που η συγχρονη φυσική μέσα από την θεωρία του Χάουζ υποστηρίζει ότι αν μια πεταλούδα χτυπήσει τα φτερά της στη Ν. Αμερική, αυτό και μόνο είναι ικανό να προκαλέσει θύελλα στις ακτές της Ιαπωνίας!


Ο καθημερινός κόσμος στον οποίο ζούμε είναι ένας κόσμος χάους όπου οι άνθρωποι δυσκολεύονται πολύ να βρούν οποιοδήποτε νόημα. Το μεγαλύτερο μέρος σ' αυτό τον κόσμο είναι πόνος και σύγχυση που προέρχεται από τις δικές του πλάνες. "Ζούμε σ' ένα καθημερινό κόσμο που έχουν δημιουργήσει οι δικές μας παρανοήσεις. Και ένας σημαντικός τρόπος για να λυθεί αυτός ο κόμπος των παρανοήσεων, ειδικά στην Δύση, είναι η Τέχνη" (Φίλιπ Γκλάς).

Ο Μπόις είχε πει ότι κάθε άνθρωπος είναι εν δυνάμει καλλιτέχνης. Γεννιόμαστε καλλιτέχνες, αλλά οι περισσότεροι μεγαλώνοντας εγκαταλείπουν τον καλλιτέχνη που έχουν μέσα τους ή τον ξαναθυμούνται πολύ αργότερα. Ο Ουίλλιαμ Μπάροουζ ξεκίνησε να ζωγραφίζει στα 80 του χρόνια. Ο δικός μας ο Ζογγολόπουλος ξεκίνησε στα 40 του και συνέχιζει ακάθεκτος στα 90 του. Κανείς δεν επιλέγει να γίνει καλλιτέχνης. Απλά συμβαίνει. Καμμιά φορά διαλέγεις ένα δρόμο όπου από την άλλη πλευρά έρχεται η τέχνη. Και κάποια στιγμή συναντιούνται, ανταλλάσουν χειραψία και συνεχίζουν μαζί. Κάποιες φορές περπατάς και σε κάποιο χ χρόνο στρίβεις αριστερά ενώ πίστευες ότι θα στίψεις δεξια... Και είναι ακριβώς αυτό που κάνει ενδιαφέρουσα την ζωή. Πρέπει να είναι κανείς μεθυσμένος για την ζωή, διαφορετικά η ζωή είναι μια φάρσα τρομερή... είναι πολύ σύντομη. Από την στιγμή που αντιλαμβάνεσαι ότι είναι μια φάρσα τρομερή, αρχίζεις να ζείς σαν τρελλός. Και καλλιτέχνης δεν είναι μόνο ο ζωγράφος, ο γλύπτης, ο μουσικός, ο συγγραφέας. Μπορεί να είσαι επιχειρηματίας και να έχεις καλλιτεχνική στάση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Ο καλλιτέχνης δεν είναι ιδιότητα, ρόλος, επάγγελμα... είναι στάση ζωής. Κάποια στιγμή κατέληξα ότι η τέχνη είναι ένα καλό πεδίο δράσης για μένα. Είναι η παρέα στο ταξίδι της ζωής. Και η καλύτερη παρέα είναι η δυνατότητά μας να δημιουργούμε κάτι που τρέφει την ίδια την ζωή. Και δεν χρειάζεται να έχει κανείς κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Ταλέντο είναι η περιέργεια. Κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με μια περιέργεια, με μια διάθεση ν' αποκτήσουν γνώση για κάποια πράγματα. Δεν έχει σημασία τι θα κάνουν, που θα βρεθούν. Αυτό που έχει σημασία είναι το ενδιαφέρον για ψάξιμο να είναι σε τέτοιο βαθμό, ώστε να σε κάνει να βγεις από τον εαυτό σου και να εξερευνήσεις το άγνωστο... Δεν έχει σημασία αν η εμπειρία που σου προκαλεί το ενδιαφέρον αυτό είναι η ζωγραφική ή η παρακολούθηση του πετάγματος της πεταλούδας. Δεν έχει καμμιά σημασία τι σου προκαλεί την περιέργεια. Αυτό που έχει σημασία είναι η περιέργεια...

Οι άνθρωποι που ασχολούνται με κάτι, ξαφνικά μετά από λίγο καιρό νομίζουν ότι τα πάντα ξεκινούν και τελειώνουν σ' αυτό που κάνουν... και σιγά-σιγά χάνουν την επαφή τους με τα υπόλοιπα που συμβαίνουν γύρω τους... Έτσι χάνουν και κάθε επαφή με το ενδιαφέρον αυτού του κόσμου. Και σ' αυτό ακριβώς το σημείο αρχίζει η ψευδαίσθηση. Νομίζουμε ότι επειδή κοιττάμε, βλέπουμε κιόλας, επειδή ακούμε, αφουγκραζόμαστε κιόλας, επειδή κινούμαστε χορεύουμε... Χρειάζεται τρομακτική δύναμη για ν' ανακαλύψει κανείς την πηγή του ωραίου. Γιατί το "ωραίο" έχει την δύναμη να σπάει τα σύνορα του νου, τους περιορισμούς του νου. Το "ωραίο" δεν γίνεται αντιληπτό με το "νου", αλλά με την ψυχή. Αυτό έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον σ' ότι και αν κάνει κανείς... έχει μεγάλο ενδιαφέρον οτιδήποτε γίνεται με την απουσία του νου...


Η τέχνη είναι απαραίτητη στον άνθρωπο γιατί του υποδηλώνει ότι οι δυνατότητες του είναι απεριόριστες. Αυτό τον βοηθάει να μην ησυχάζει... Εξ' άλλου η τέχνη δεν κάνει τίποτα άλλο από το να παράγει νέες εικόνες, νέες δυνατότητες με τα ίδια υλικά. Βοηθάει τον άνθρωπο να ξεπεράσει τον περιορισμό των υλικών που διαθέτει και να μεταμορφώσει τα ίδια υλικά προσθέτοντας κάθε φορά το είναι του... Βλέποντας κανείς μεγάλα έργα, είτε αυτά κινούνται στον χώρο του κιν/ φου, είτε της ζωγραφικής - γλυπτικής κ.ο.κ. μερικές φορές "ζηλεύει". Και μπορεί να ζηλέψει μόνο κάτι το οποίο είναι (θεωρητικά) μέσα στα όρια των δυνατοτήτων του. Μόνο αυτό μπορεί να ζηλέψει. Όχι κάτι που δεν είναι εφικτό. Και σ' αυτήν την "ζήλια", υπάρχει απεριόριστος θαυμασμός ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να γίνει και προς το παρόν είναι μακρυά από τα όρια των δικών του δυνατοτήτων. Και δεν είναι απαραίτητο να βάλει κανείς κανένα στόχο. Γιατί ο προορισμός περιορίζει ή και εξαφανίζει την απόλαυση της διαδρομής.

Με το να κοιτάς μπροστά σου συνέχεια, χάνεις την απόλαυση της στιγμής και ξαφνικά νιώθεις τις στιγμές να φεύγουν και να χάνονται. Συχνά σκεφτόμαστε το μέλλον και ξεχνάμε να ζήσουμε το παρόν. Εξ' άλλου ευτυχία τι είναι; Δεν είναι η αποθέωση της στιγμής; Αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα που σε κάνουν να πιστέψεις - απουσιάζοντος του νου, ότι το φαινόμενο της ζωής είναι πραγματικά υπέροχο! Μετά εμφανίζεται ο νους με τις φοβίες του και διαλύει αυτή την χαρά. Γιατί ο νους είναι ο χρόνος... Είναι αναγκαίο για τον άνθρωπο οτιδήποτε ξεπερνά τα αυστηρά όρια του χρόνου. Η τέχνη αποδείχτηκε ότι αντέχει στον χρόνο, ότι τον ξεπερνά...

Σημασία έχει να γίνεται παιγνίδι. Να παίζεται η μπάλα, να κυλά. Όπως η πέτρα στο μύθο του Σίσυφου (του Καμυ). Ηξερε ο Σίσυφος ότι η πέτρα θα ξανακυλήσει κάτω, αλλά αυτή η πέτρα ήταν η αποστολή του. Όλη η ουσία βρίσκεται σ' αυτή την "άσκοπη" επανάληψη. Το παν είναι η κίνηση... παρέα με την σιωπή!... Η σιωπή έλεγε ο μουσικός Τακεμίτσου είναι ένα μεγάλο σύνολο ήχων. Είναι κόσμος που υπάρχει αλλά δεν μπορούμε ν' αντιληφτούμε. Ο κόσμος της σιωπής είναι η αιτία της ισορροπίας μας. Η αρμονία δεν είναι τίποτα άλλο παρά η σχέση αυτών που αντιλαμβανόμαστε με τις πέντε αισθήσεις μας και αυτών που αδυνατούμε ν' αντιληφθούμε. Όμορφη μουσική είναι αυτή όπου οι ήχοι που ακούμε ζουν αρμονικά με αυτούς που υπάρχουν αλλά δεν μπορούμε ν' ακούσουμε. Αυτό ισχύει σ' όλα τα πράγματα. Μια φράση είναι όμορφη όταν περιέχει, ζει αρμονικά, με αυτά που δεν λέγονται με λέξεις! Είναι η ενοποίηση των αντιθέσεων , η υπέρβαση των αντιθέτων, η κατάργηση του δυισμού. Όποια λέξη και αν σηκώσεις, από κάτω βρίσκεται η σιωπή. Η αλήθεια και το ψέμα πάνε παρέα. Κάτω από τα ψέματα κρύβονται πάντα αλήθειες. Ψέμα είναι το ρούχο που όταν το βγάλεις βλέπεις από κάτω γυμνή την αλήθεια...



Τελειώνοντας θα σταθώ σ' αυτό που λέχτηκε κάποια στιγμή από τον επιμελητή της Εθνικής Πινακοθήκης Μάνο Στεφανίδη: "... και τελικά ίσως ζωγραφική να είναι αυτό που μένει μετά το βλέμμα, όταν η εικόνα έχει φωτίσει τον στοχασμό. Και τότε βέβαια μη προσδοκάτε λόγους που να ντύνουν τα πράγματα αλλά λόγους που να τα γδύνουν..." 





29/7/08

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΑΥΤΟΣ Ο ... ΕΞ'ΟΡΙΣΜΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ



(ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
ΣΤΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ)

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΔΟΓΑΝΗ


Από τις αρχές του 20ου αιώνα άρχισε να εκδηλώνεται σημαντικό ενδιαφέρον για την παιδική ζωγραφική. Η ανάπτυξη της παιδοψυχολογίας καθώς και η διάγνωση και θεραπεία προβλημάτων στην νοητική εξέλιξη του παιδιού με την απελευθέρωση της έκφρασης του μέσα από την ζωγραφική, συντέλεσε στην αύξηση αυτού του ενδιαφέροντος. Από το 1911 η παιδική ζωγραφική άρχισε ν’ αναγνωρίζεται σαν τέχνη. Πολλοί καλλιτέχνες που ένιωθαν την ανάγκη να εκφραστούν μέσα από πηγαίες αυθεντικές φόρμες, μακριά από τα κληροδοτήματα της Αναγέννησης και του Νεοκλασσικισμού, στράφηκαν με μεγάλο θαυμασμό στην παιδική Τέχνη. Τα μέλη του "Γαλάζιου καβαλάρη", θεωρούσαν τα παιδιά αληθινούς δημιουργούς και όχι μιμητές της αρχαιοελληνικής φόρμας, τις δε ζωγραφιές των παιδιών φορείς μιας τεράστιας ασυνείδητης δύναμης. 






 


Ήταν οι ίδιοι μανιώδεις συλλέκτες παιδικών έργων και δεν ένιωθαν καμία αμηχανία να συνεκθέσουν έργα τους με έργα παιδιών. Ο ΚΑΝΤΙΝΣΚΥ μάλιστα στην μετέπειτα διδασκαλία του στο BAUHAUS χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στις διαλέξεις του παιδικές ζωγραφιές. Πρώτος ο KLEE δανείστηκε στοιχεία της παιδικής ζωγραφικής, όπως την έλλειψη φωτοσκίασης, την σχηματοποίηση, την διαφάνεια, την έλλειψη προοπτικής και τρισδιάστασης αίσθησης του χώρου. Έλεγε μάλιστα πως τα σχέδια του γιου του ήταν καλύτερα από τα δικά του, καθώς ήταν ανέγγιχτα από κάθε εγκεφαλική επεξεργασία.
















 


Πραγματικά, για τα παιδιά η ζωγραφική δε είναι μια δραστηριότητα ξεχωριστή από τις υπόλοιπες, αλλά αντίθετα μια ανάγκη τόσο φυσική ή επιτακτική, όσο η ανάγκη να φάνε ή να παίξουν. Εξ΄ άλλου η πρώτη μορφή παιδικής ζωγραφικής, η μουντζούρα, δεν είναι παρά μα κινησιακή δραστηριότητα. Ας φανταστούμε ένα παιδί που παίζει ζωγραφίζοντας. Υπάρχει μόνο αυτό και η ζωγραφιά του. Δεν το ενδιαφέρει τίποτα άλλο. Έχει χαθεί μέσα στο παιχνίδι. Είναι όλος του ο κόσμος. Ζει για τη χαρά του παιχνιδιού των χρωμάτων, παίζει για να παίζει. Χωρίς σκοπιμότητα, χωρίς κίνητρο, χωρίς χρηστικότητα. Μ’ ένα τελετουργικό, θα μπορούσε να πει κανείς τρόπο, εκφράζεται μέσα από το έργο του, προβάλλει το ασυνείδητο του μέσα από την ζωγραφιά του. Σίγουρα πριν από τον Marcel Duchamp που πρόσθεσε το γνωστό μουστάκι στην Τζοκόντα, ανάλογη κίνηση θα έκανε κάποιο παιδί.

Και ποιος μας λέει ότι η τέχνη πρέπει να είναι οπωσδήποτε σοβαρή; Κάθε παιχνίδι αποτελεί πρώτα απ’ όλα μια ελεύθερη δράση που προσδιορίζεται από την αβεβαιότητα της έκβασής της. Η χειρονομιακή εκφραστικότητα του dripping στον Pollock δείχνει ανάγκη επιστροφής στα αρχέτυπα της παιδικής ηλικίας, έλξη για το τυχαίο. Μόνο ο νους ενός παιδιού άδειος και καθαρός από κάθε γνώση και πρότυπα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μ’ αυτόν τον τρόπο τα χρώματα!



 

 


Είναι η τρυφερότητα, η αβίαστη αμεσότητα και η ειλικρίνεια, η σίγουρη δύναμη, η απέριττη και ανυπόκριτη απλότητα της παιδικής τέχνης που ώθησε κι ωθεί πολλούς καλλιτέχνες να την εντάξουν με σεβασμό στα έργα τους και να μάθουν απ’ αυτήν. Ίσως σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να έχουμε ανάγκη από την δροσιά της και την σοφία της





28/7/08




ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

"Στην αναζήτηση της γνώσης κάθε μέρα αυξάνομαι.
Στην αναζήτηση του Ταό κάθε μέρα λιγοστεύω.
Ελαττώνεται η δράση μου συνεχώς
μέχρι που ξαφνικά βρίσκομαι στο Κενό.
Όταν δεν επιδιώκω τίποτε, όλα πραγματοποιούνται!"

LAO-TSE (TAO-TE-CHING)




Είναι εικαστικός καλλιτέχνης (ζωγραφική - φωτογραφία - installations (περιβάλλοντα)). Η βάση του είναι η ορεινη νοτια Πινδος όπου διατηρεί εργαστήριο και τον χώρο σύγχρονης τέχνης και αναζήτησης Faos satori. Σπούδασε την επιστήμη της φυσικής στο Α.Π.Θ. και στην συνεχεια τον προτιμησε η διακονία του λόγου, της εικόνας, του στοχασμού. Έχει πραγματοποιήσει 9 ατομικές εκθέσεις με αντικείμενο την εννοιολογική- μινιμαλιστική τέχνη και τον αφηρημένο εξπρεσσιονισμό. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Έχει εργαστεί σαν σκηνογράφος στο θέατρο. Ασχοληθηκε με την διακόσμηση και χρωματική μελέτη χώρων (Αρχαία τέχνη της χωροθεσίας). Εκανε γραφικές τέχνες – φιλοτέχνηση λογότυπου εταιριών, εικονογράφηση εντύπων, εξώφυλλων βιβλίων, σχεδίαση μακετών ετικετών προϊόντων. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές.

Είναι ερευνητης μη συμβατικής θεραπευτικής (ολιστική βοτανική θεραπευτική-Αγιουρβέδα -ανθοϊάματα Dr.E.Bach, χρωματοθεραπεία). Ασχοληθηκε με τον συντονισμο ομάδων art therapy, art action (Αυτογνωσιακές - ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις μέσω της τέχνης). Διδάξε θεραπευτικές τέχνες: Δημιουργική φωτογραφία, εικαστική παιγνιοθεραπεία, ζωγραφική μαντάλα, ζεν ζωγραφική, τεχνικές βαθειάς χαλάρωσης και διαλογισμου, αναπνευστικές τεχνικές (πραναγυάμα) και Γιογκα. Ερευνά της εφαρμογές της κβαντικής φυσικής στο χώρο της εναλλακτικής Ιατρικής .

Τα πρώιμα ενδιαφέροντα όπως και η εκπαίδευση του επικεντρώθηκαν κυρίως στη Φυσική, τα Μαθηματικά, στις εναλλακτικές μορφές Ιατρικής, στις εικαστικές τέχνες. Σπούδασε θετικές επιστήμες (Φυσικός) 1979-1984, στην Φυσικομαθηματική σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσ/κης (Α.Π.Θ.). Μαθήτευσε στην Swami Sivamurtί στο Satyanandashram (1983-1987) και στην «Harmonious Life» του Robert Ηλια Najemy, όπου απόκτησε γνώση της επιστήμης της Γιόγκα. Εμβάθυνε στις θεραπευτικές τέχνες (τεχνικές διαλογισμού - Τάντρα - Ζεν) του Πολυεπιστήμιου Osho. Αφήνοντας πίσω τον "ακαδημαικό" στίβο, στραφηκε στην αναζήτηση εναλλακτικών μορφών ζωής. Περιπλανήθηκε κάνοντας διάφορες δουλειές, σε οικοδομή, στα κεραμικά, σε εφημερίδα, στο μασσάζ, σαν κηπουρός, σαν μάγειρας, σαν ελαιοχρωματιστής, σαν ψάλτης Βυζαντινής μουσικής, σαν φωτογράφος - και πάνω απ' όλα παίζοντας τέννις! Αντελήφθηκε ότι σήμερα είναι δυσκολότερο να επιβιώσουμε σαν άνθρωποι παρά να βγάζουμε απλά το ψωμί μας.

Ορμώμενος από μία θρησκευτικού τύπου εσωτερική κλίση, ήρθε σε επαφή με την τέχνη, αρχικά με την εστίαση - εικονογράφηση αρχέτυπων εικονοσυμβόλων. Σε μια αναζήτηση του αληθινού και όχι του ρεαλιστικού. Θέλοντας να εκφράσει και όχι να εκφραστεί. Θεωρεί την τέχνη ειδικά για τους δυτικούς, ένα ισχυρό εργαλείο απελευθέρωσης του νου και γνώσης του Εαυτού. Kαι συνεχίζει να συλλέγει «υλικό» από την ζωή, την τέχνη και την επιστήμη, την ιστορία και τους μύθους της «συλλογικής μνήμης». Δημιουργώντας μια αμφίδρομη σχέση με τον θεατή, ενεργοποιώντας τις συγκινησιακές μνήμες.


Κεντρικός άξονας της έρευνας του είναι η διερεύνηση των σχέσεων και συσχετίσεων της σύγχρονης φυσικής (κβαντομηχανική, φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων), του μυστικισμού και της σύγχρονης τέχνης. Αντικείμενο μελέτης του αποτελεί το ενοποιημένο πεδίο (=πεδίο καθαρής συνείδησης = ατμαν = εαυτός) της Βεδικής επιστήμης (Πανεπιστήμιο MIU) και η σχέση του με τις υπερσυμμετρικές θεωρίες του ενιαίου κβαντικού πεδίου (κβαντική φυσική). Πιστεύει ότι στο σημείο τομής της σύγχρονης επιστήμης και του μυστικισμού βρίσκεται το θεμέλιο για μια ριζική ανανέωση της αντίληψης μας για τον κόσμο, που απορρίπτει την νευτώνια λογική και την σχέση αιτίου - αποτελέσματος, εισάγοντας μια νέα συγχρονιστική σχέση ανάμεσα στον παρατηρητή και στο παρατηρούμενο. Όσον αφορά τον τομέα της σύγχρονης τέχνης, πιστεύει, ότι εκεί πια καταγράφεται με τον πιο άμεσο τρόπο ή μυστικιστική πορεία από το εγω στο Εκεινο.

Το 1989 εξέδωσε την επιστημονική διατριβή - μελέτη: «κβαντική προσέγγιση του πόνου», το 1991 το δοκίμιο: «Η συμβολική τέχνη όχημα στην διερεύνηση-απελευθέρωση του ασυνείδητου». Το 1997 εκδίδεται η «τρίτη πλευρά του «ποταμού» ένα κείμενο με αυτόνομα άρθρα-μελέτες καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τη φύση της σύγχρονης τέχνης και όχι μόνο. Το 1998 με αφορμή την έκθεση-τομή, ζωγραφικής και φωτογραφίας: «Η σιωπή της όρασης- επιφάνειες διαλογισμού», παρουσιάζει ολοκληρωμένο κατάλογο έργων του, ζωγραφικής-εγκαταστάσεων (1988-1998) και φωτογραφίας (1996-1997).

Αρχές του 1999 παρουσιάζει το φωτογραφικό λεύκωμα «Σώματος διαλογισμός – Η ενθύμηση του εαυτού», ένα αφιέρωμα στο κβαντικό σώμα. Πρόκειται για μια εργασία-δράση στο χώρο της εννοιολογικής τέχνης. Το 1999 παρουσίασε τον «Σιωπηλό παρατηρητή» που περιλαμβάνει φωτογραφικό αρχείο (1961-1998) καθώς και παλιότερες εργασίες του (1988-1993) στον εικαστικό χώρο. Επίσης το 1999 παρουσιάζει τον κατάλογο: faos satori-desert breath με φωτογραφικά έργα (photographie-tableau) (1995-1999).


Σαν σκηνογράφος συνεργάστηκε με το δημοτικό θέατρο Τρικάλων σκηνογραφώντας αρχαίο Δράμα και δραματοποιημένη ποίηση. Φιλοτέχνησε τις μακέτες των ετικετών αναψυκτικών προϊόντων-χυμών της εταιρίας Κλιάφα (1999-2004). Την άνοιξη του 2001 παρουσίασε την “Ηχοφωταύγεια-Φαοδόνηση” ένα οπτικό-ηχητικό ντοκουμέντο. Το ίδιο χρονικό διάστημα κυκλοφορεί φωτογραφικό κατάλογο με δικά του έργα με θέμα το σώμα. Μια φωτογραφική προσέγγιση της ποίησης του Γ. Σεφέρη. Το Πάσχα του 2001 εκδίδει κατάλογο με τα προϊόντα της εταιρίας Κλιάφα που φιλοτέχνησε. Επίσης κατάλογο έργων ζωγραφικής της περιόδου 1998-2000 “Η ερώτηση έχει σιωπήσει. Η καθαρότητα του ενός”.


Το καλοκαίρι του 2001 εκδίδει τον κατάλογο “Μαθητεία Φωτός”, ασπρόμαυρη (Α/Μ) Ζεν Φωτογραφία IANIS, τον κατάλογο ζωγραφικής “χειρόγραφα ημερολογίου”, μια αναφορά στα αρχεία της χαμένης γνώσης και τον κατάλογο “Ζεν ζωγραφική IANIS” (λεπτομέρειες έργων). Τον Δεκέμβριο του 2001 εκθέτει στο πολιτιστικό κέντρο Τρικάλων. Το 2006 εκθέτει τις “Επιφάνειες Διαλογισμού” στο Εικαστικό Kέντρο Τρικάλων, αίθουσα τέχνης “Φοίβος”. Και η εικαστική και πνευματική περιπέτεια συνεχίζεται, αναζητώντας τα ίχνη του πολιτισμού, το αμφίδρομο φως της Γνώσης.




ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

1989:
«Κβαντική προσέγγιση του πόνου». Μελέτη- Επιστημονική διατριβή

1991:
«Η συμβολική τέχνη όχημα στην διερεύνηση-απελευθέρωση του ασυνείδητου». Δοκίμιο + Έκθεση Έργων.

1992:
Έκθεση εικονοσυμβόλων. Πολιτιστικό κέντρο <<Αχίλλειο>>

1995:
«Η τρίτη πλευρά του ποταμού». Σχολές «Δίολκος ».
Έκθεση συμβολικής – εννοιολογικής –γεωμετρικής τέχνης .

1996:
«Η τρίτη πλευρά του ποταμού» Δοκίμιο

1996:
<<Οροσειρές του μυαλού – Πεδιάδες της καρδιάς>>.
Έκθεση. Πολιτιστικó κέντρο Τρικάλων.

1997:
«To αντικείμενο δεν είναι πλέον σύμβολο, είναι γεγονός»
Έκθεση. Πολιτιστικό κέντρο Τρικάλων.
Ζωγραφική – φωτογραφία – εγκαταστάσεις.

1998:
<<Η σιωπή της Όρασης –Επιφάνειες διαλογισμού>>
Έκθεση. Πολιτιστικό κέντρο Τρικάλων.
Ζωγραφική – Φωτογραφία – Εγκαταστάσεις

1998:
Κατάλογος έργων ζωγραφικής (1988–1998) - φωτογραφίας (1996-1997).

1999:
Αφιέρωμα στο κβαντικό σώμα. Φωτογραφικό λεύκωμα
«Σώματος διαλογισμός – Η ενθύμηση του Εαυτού».

1999:
«Σιωπηλός παρατηρητής». Φωτογραφικό αρχείο (1961 – 1998 ). Εργασίες στον εικαστικό χώρο (1988 – 1993 ).

1999:
Κατάλογος φωτογραφικών έργων : (Photographie – Tableaux) (1995 – 1999). Τίτλος: Faos Satori.

1999:
Σκηνογραφία αρχαίου Δράματος και δραματοποιημένης ποίησης ( Γ. Ρίτσος). Δημοτικό θέατρο Τρικάλων.

2000:
Μακέτες ετικετών αναψυκτικών προϊόντων - χυμών της Εταιρίας Κλιάφα. Σκηνικός διάκοσμος περίπτερου εκθέσεων της Εταιρίας.

2001:
«Ηχοφωταύγεια – φαοδόνηση».Οπτικό – ηχητικό ντοκουμέντο. Μουσικοεικαστική σύμπραξη. Διερεύνηση της σχέσης ήχου – φωτός – κίνησης.

2001:
«Όποιος ποτέ του δεν αγάπησε θ’ αγαπήσει στο Φως.»
Φωτογραφικός κατάλογος με θέμα το σώμα. Φωτογραφική προσέγγιση ποίησης Γ. Σεφέρη.

2001:
Kατάλογος προϊόντων Εταιρίας Κλιάφα.

2001:
Κατάλογος (ΙΑΝΙS–2001) Ζωγραφική –Εγκαταστάσεις. (1998 –2000).

2001:
Kατάλογος ζωγραφικής << χειρόγραφα ημερολόγιου>>.

2001:
Κατάλογος Α\Μ Φωτογραφίας <<Μαθητεία Φωτός >>.

2001:
Ζεν Ζωγραφική Ιάνις .Κατάλογος. (λεπτομέρειες έργων)

2001:
Έκθεση. Πολιτιστικό κέντρο Τρικάλων. Κατάλογος έργων.
(Η ερώτηση έχει σιωπήσει. Η καθαρότητα του ενός).

2005:
Καλλιτεχνική επιμέλεια. Συμμετοχή στην πανελλήνια ομαδική:
«Το γυμνό στην τέχνη». Αίθουσα τέχνης Φοίβος.

2006:
Έκθεση έργων. Εικαστικό κέντρο Τρικάλων, αίθουσα τέχνης Φοίβος. «Επιφάνειες διαλογισμού. Κατάδυση στην “βαθύτητα ,, της επιφάνειας».

2006:
Φιλοτέχνηση μακετών χυμών – αναψυκτικών εταιρείας Κλιάφα.

2007:
"Το Φως υπογραφει με Φως". Εκθεση εργων.
Χωρος τεχνης " Αγγελος ".Ορεινη Ελατη Περτουλι.



27/7/08

Ο Γιάννης Δογάνης μιλαει σχετικα με την εργασια του στο χωρο της τεχνης και για τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης






Tο να γράφει κάποιος για την τέχνη είναι σαν να χορεύει για την αρχιτεκτονική...

Από συνεντευξη στην Κατερινα Πριντζιου

Μου είναι δύσκολο να δώσω έναν ορισμό της τέχνης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για ένα ψέμα που μας συστήνει μια αλήθεια. Πιστεύω ότι η τέχνη είναι αναγκαία γιατί δεν χρησιμεύει σε κάτι. Τέχνη είναι αυτό που συμβαίνει όταν δεν μπορεί να συμβεί τίποτα άλλο. Η τέχνη δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Είναι ότι σου περνάει από το μυαλό. Όμως σήμερα η τέχνη θεωρείται περιττή πολυτέλεια.

Εκθέτω επί 17 χρόνια ελπίζοντας ότι " ίσως και κάνω ένα ρήγμα στο ρεπό της ηθικής του θεατή" ! Και από την άλλη, σπονδή στους θεούς, ανθρώπινη ανάγκη και Χρέος στους εκλεκτούς .

Η καλλιτεχνική μου δουλειά αναζητά την περιγραφή πνευματικών καταστάσεων μέσω μιας μη γραμμικής αφήγησης. Τα θέματα των έργων μου των τελευταίων χρόνων είναι επιφάνειες διαλογισμού. Μία κατάδυση στην “βαθύτητα” της επιφάνειας. Αυτό που αποκαλούμε ποιότητα, κρύβεται πάντα στο βάθος και ποτέ στην επιφάνεια. Μέσα από τα έργα μου "χαρίζω το φως, κρατώ την αντανάκλαση". Το πραγματικό ταξίδι στην τέχνη είναι ν’ ανακαλύψεις το φως που κρύβεται στο σκοτάδι.

Γενεσιουργός αιτία των έργων μου είναι η οδύνη που εμπεριέχει συγχώρεση. Τα έργα μου είναι αναγνώσεις πάνω σε θέματα όπως η θρησκεία, η μεταφυσική, ο Εαυτός , οι σχέσεις, ο πόνος, η πνευματικότητα της τέχνης. Και ο κάθε θεατής κάνει την δική του ανάγνωση, ανάλογα με το προσωπικό του υπόβαθρο, με ρίσκο βέβαια να διαβάσει λάθος, αλλά αυτό ούτε θέλω ούτε μπορώ να το ελέγξω.

Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε μας λείπει αφάνταστα ένας πανικός μπροστά στην ομορφιά! Και ο πραγματικός καλλιτέχνης σηκώνει τον σταυρό του μαρτυρίου. Έχουμε έγχρωμη TV και ασπρόμαυρη ζωή! Ο καλλιτέχνης, ήταν και θα είναι αξεδίψαστος θηρευτής του απολεσθέντος παραδείσου. Επιστήμη του η ουτοπία. Ένας νοσταλγός του απόλυτου. Ζώντας μια ήρεμη απόγνωση και μία οργισμένη ευσπλαχνία. Επιδιώκοντας κάθε στιγμή να αφυπνίσει τον παρατηρητή μέσα του.

Ο ρόλος της τέχνης από αρχαιοτάτων χρόνων είναι να θυμίζει στους ανθρώπους αυτό που έχουν ξεχάσει. Την αλήθεια. Και αλήθεια είναι αυτό που σε βγάζει από τα λήθη. Στην εποχή της ευτέλειας που ζούμε σήμερα, οι “φιλότεχνοι” σπεύδουν να επενδύσουν στις “ευκαιρίες” αποθεώνοντας την ιδεολογία του πλαστικού. Κυκλοφορούν πολλά “ σκουπίδια” στο χώρο της σύγχρονης τέχνης. Η σύγχρονη τέχνη χρειάζεται εγχείρηση! "Και είναι θλιβερό το ότι την ιστορία της Ελληνικής τέχνης και την τιμή της, την διακονούν σχεδόν αποκλειστικά κάποιοι μαϊμουδιάρηδες κοσμικοί ". Και αυτό που απομένει στον συνειδητό καλλιτέχνη είναι " ν’ αρνείται να πουλήσει τους πίνακες του αλλά να τους χαρίζει σε όσους τον πείθουν ότι μπορούν να συνυπάρξουν μαζί τους …"

Ο καλλιτέχνης έχει την αγωνία και την ευαισθησία του ανθρώπου που δεν βολεύεται στην ακινησία των πραγμάτων και τις ιδεοληψίες και εμμονές που οδηγούν στην παρακμή και το αδιέξοδο. Στιγματίζει τον εφησυχασμό, την αδιαφορία, την κενολογία και την ματαιοδοξία που τείνουν στις μέρες μας να αναγνωριστούν περίπου σαν αρετές και προσόντα. Και φυσικά δεν χαρίζεται στην αναλγησία, και την αλαζονεία της εξουσίας και των εκάστοτε φορέων και εκπροσώπων της.

Θέτοντας εικαστικές προτάσεις και γενικότερα κάνοντας τέχνη θέτεις κάποια ερωτήματα και όσο τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, τόσο συνεχίζεις να κάνεις τέχνη. Βέβαια ιδανική κατάσταση είναι να κάνεις τέχνη όχι για να φθάσεις κάπου αλλά για να συμμετέχεις στο παιγνίδι της δημιουργίας. Η ενασχόληση με την τέχνη πολλές φορές σε βοηθάει να αποστασιοποιείσαι, να είσαι πιο ενεργός “παρατηρητής” μέσα σου, αποφεύγοντας όσο το δυνατόν την ενσωμάτωση με το περιβάλλον που εξ’ ορισμού σε οδηγεί στην ευτέλεια. Και ο χρόνος βέβαια δίνει πάντα την απάντηση στην ψυχή για τα λάθη της…

Δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο μια και πρόκειται για ένα ισχυρότατο σύστημα που καθορίζεται από μία φασίζουσα κυρίαρχη τάξη που επιβάλλεται δια ροπάλου, δημιουργώντας την βασιλεία της ασημαντότητας. Όσο για τους κοσμικούς ζωγράφους δουλεύουν για να ικανοποιήσουν τα γούστα και τις απαιτήσεις μιας συγκεκριμένης κοινωνικής τάξης και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να καταξιωθούν μέσα σ’ ένα σύστημα που ελέγχει το χρηματιστήριο της τέχνης και το σοβαροφανές συνάφι μίας ακαδημαϊκής ψευδοτέχνης(curator, manager, συλλέκτες, γκαλερίστες). Χρησιμοποιούν την τέχνη για να προβάλλουν τους εαυτούς τους και όχι τους εαυτούς τους για να προβάλλουν την τέχνη. Δεν κάνουν έργα , αλλά προϊόντα.

Κάθε φορά που εκθέτω δουλειά μου δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει κάτι. Εκθέτω για να κάνω όσους έρχονται να ζήσουν μία εμπειρία και μετά ο καθένας να την βιώσει με τον τρόπο του. Εκτιμώ τον απλό θεατή που αντιλαμβάνεται την τέχνη μέσα από μία προσωπική ευαισθησία, που “μυρίζει” ότι δεν υπάρχει δούλεμα, δεν υπάρχει “δήθεν”, αλλά μία συνέπεια, μία εσωτερική αλήθεια που οδηγεί στα πράγματα. Όσον αφορά δε το θέμα της αποδοχής του έργου σου από κάποιους, είναι σχεδόν διαστροφή να ζητάς να σε εκτιμήσουν άνθρωποι που δεν εκτιμάς, όπως έλεγε ο Γιάννης ο Τσαρούχης.

Το ευρύ κοινό δυστυχώς δεν είναι εξοικειωμένο με την τέχνη και προσπαθεί να την καταλάβει εγκεφαλικά. Για να νιώσεις την εικόνα, το έργο τέχνης, δεν είναι αναγκαίο να κατανοήσεις τα σύμβολα που βρίσκονται από πίσω. Η ενέργεια της εικόνας μαρτυρεί πολύ περισσότερα από την κατανόηση της αιτίας που την γέννησε. Μια περιπέτεια ιδεών είναι η τέχνη και δεν είναι καθόλου απαραίτητο να γίνει κατανοητή, αρκεί να γίνει αισθητή. Μπορεί να την απολαύσει κάθε άνθρωπος που έχει ανοιχτή την καρδιά. Εξ’ άλλου πρέπει να ξέρεις την χημική σύσταση του ωκεανού για να απολαύσεις το κολύμπι στα νερά του;

Είναι κρίμα που ζούμε σε μία τριτοκοσμική χώρα, που δεν παράγει τίποτα. Το σύστημα πριμοδοτεί και ενθαρρύνει τα λαμόγια. Δεν προβάλλεται ο δημιουργικός άνθρωπος, ο καλλιτέχνης, ο επιστήμονας, ο επιχειρηματίας που ρισκάρει. Ο δημιουργικός άνθρωπος στην Ελλάδα είναι εγκλωβισμένος. Μάλιστα όταν είσαι παραγωγικός γίνεσαι και ύποπτος γιατί “χαλάς την πιάτσα”.

Κάνοντας τέχνη παράγεις πολιτισμό. Και ο πολιτισμός είναι η οποιαδήποτε προσπάθεια οργάνωσης του χάους. Κάνοντας τέχνη ρισκάρεις κάθε στιγμή. Η φαντασία είναι δίκοπο μαχαίρι. Μπορεί να σε οδηγήσει βαθιά στην πραγματικότητα ή να σε απομακρύνει πολύ από αυτήν. Όπως και το ταλέντο είναι δίκοπο μαχαίρι. Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν το ταλέντο τους και άλλοι το αφήνουν θαμμένο. Έγκειται στον κάθε άνθρωπο ν ‘ ανακαλύψει το ταλέντο του, το μυστήριο που κρύβει μέσα του. Είναι σαν ένα πείραμα να ανακαλύψεις το ταλέντο σου. Όλη η ζωή βέβαια είναι σαν ένα πείραμα. Δοκιμάζεις, δοκιμάζεις και τελικά πέφτεις πάνω στον θεό που κρύβεις μέσα σου ή στον γκρεμό!

Κάθε φορά που έκανα ένα έργο το ένιωθα σαν πέτρα, σαν κοτρώνα ασήκωτη, θα έλεγα. Αλλά αυτές οι πέτρες δεν είναι τυχαίες πέτρες αλλά πέτρες που πατάς πάνω τους για να περάσεις το “ποτάμι”. Να σε πάνε παραπέρα. Να σε περάσουν απέναντι. “H μοναξιά του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι” (για να θυμηθούμε τον Πέτερ Χάντκε ), είναι το ακριβό εισιτήριο που πληρώνει για το έργο του κάθε μοναχικός καλλιτέχνης και κάθε περιθωριακός δημιουργός.

Σήμερα, κάνοντας τέχνη δεν έχεις να παλέψεις μόνο με την ιστορική και την οικονομική πραγματικότητα, την πραγματικότητα του υλικού και του αισθητικού που σε αφορά, αλλά πρέπει να αντιπαλέψεις και με την πραγματικότητα της ανεπάρκειας, της βλακείας. Το λέει και ο Αϊνστάιν : το μόνο πράγμα που δεν προβλέπεται είναι η βλακεία και η κίνηση των φωτονίων. Αν και το δεύτερο παίζεται…

Είναι αφέλεια να πιστεύεις ότι μπορείς να ζήσεις κάνοντας τέχνη. Πάντα θεωρούσα την τέχνη περισσότερο έναν προορισμό ζωής παρά ένα επάγγελμα. Έναν τρόπο ζωής για ανθρώπους που νοιάζονται για την πνευματική τους εξέλιξη. Μέσα από την δουλειά μου προσπαθώ να καταγράψω την αιωνίως παρούσα απουσία…. Και όταν αυτό καταλήγει σε δημιουργικότητα, τότε η δημιουργικότητα γίνεται ο διαλογισμός της Ύπαρξης.




Ποις ειναι ο ηχος ενος χεριου που χειροκροτει? (Κοαν)

Ποις ειναι ο ηχος ενος χεριου που χειροκροτει? (Κοαν)
Τα εργα της συγχρονης τεχνης οπως και τα Κοαν εχουν εντονο τον παραδοξο χαρακτηρα τους ωστε να προκαλεσουν τον θεατη τους ν'αμφισβητησει ανα πασα στιγμη τον εννοιολογικο χαρτη του.